Kult Serca Jezusa we Francji – Paryż, Sacré-Cœur i oblaci
Od 1885 roku trwa tutaj wieczysta adoracja Francuzów.
Bazylika Sacré-Cœur na paryskim wzgórzu Montmartre należy do najbardziej rozpoznawalnych symboli stolicy Francji. Od 1885 roku trwa tam wieczysta adoracja Najświętszego Sakramentu – w sercu zlaicyzowanej „najstarszej córki Kościoła” to miejsce tętni życiem. Dzień i noc Francuzi adorują Serce Jezusa ukryte pod eucharystyczną postacią chleba.
Ślub złożony Bogu
W 1870 roku wybuchła wojna francusko-pruska, która przyczyniła się do zjednoczenia Rzeszy Niemieckiej i powstania Cesarstwa Niemieckiego pod przewodnictwem pierwszego kanclerza Ottona von Bismarcka. Upada Cesarstwo Francuskie, stolica Francji przeżywa oblężenie wojsk niemieckich, a po wojnie na części terytorium Francji stacjonują wojska okupacyjne.
Dwaj przemysłowcy Legentil et Hubert Rohault de Fleury składają ślub, że jeśli zobaczą Paryż nietkniętym przez działania wojenne, zbudują bazylikę poświęconą Najświętszemu Sercu Jezusowemu. Przyczynę wojny upatrywali przede wszystkim w zepsuciu moralnym społeczeństwa francuskiego, stąd kościół miał stanowić miejsce zadośćuczynienia za popełnione grzechy.
W obliczu nieszczęść, które spustoszyły Francję i być może jeszcze większych nieszczęść, które wciąż jej zagrażają. W obliczu świętokradzkich ataków popełnionych w Rzymie na prawa Kościoła i Stolicy Apostolskiej oraz na świętą osobę namiestnika Jezusa Chrystusa, uniżamy się przed Bogiem i jednocząc się w miłości do Kościoła i Ojczyzny, uznajemy, że byliśmy winni i słusznie ukarani. Aby naprawić nasze grzechy i uzyskać z nieskończonego miłosierdzia Najświętszego Serca Pana naszego Jezusa Chrystusa przebaczenie naszych błędów, a także nadzwyczajną pomoc, która jako jedyna może wyzwolić Papieża z jego niewoli i położyć kres nieszczęścia Francji – obiecujemy przyczynić się do wzniesienia w Paryżu sanktuarium poświęconego Najświętszemu Sercu Jezusa – napisał Alexandre Legentil w styczniu 1871 roku.
Kapłan, w którym św. Eugeniusz widział swoje odbicie
Myśl wzniesienia świątyni podjął ówczesny arcybiskup Paryża – kardynał Joseph Hippolyte Guibert OMI. Na miejsce budowy bazyliki, która stanie się spełnieniem ślubów narodowych, wybrał starożytne wzgórze paryskie – Wzgórze Męczenników – Montmartre. To tutaj ,według tradycji, około 250 roku miał ponieść męczeńską śmierć św. Dionizy – pierwszy biskup Paryża.
Joseph Hippolyte Guibert urodził się w Aix-en-Provence 13 grudnia 1802 roku. W 1819 roku wstąpił do seminarium duchownego w Aix, jednak już w 1823 roku postanawia przyłączyć się do Misjonarzy Prowansji, założonych przez Eugeniusza de Mazenoda. Nowicjat odbywa w Notre-Dame du Laus. Guibert długo zmagał się ze swoim powołaniem, przeżywał wiele rozterek, które powodowane były z jednej strony ostrym sprzeciwem ojca, aby syn został zakonnikiem, z drugiej – napięciami w młodej wspólnocie misjonarskiej. Eugeniusz wielokrotnie pisał do młodego kandydata, umacniając go w powołaniu i zachęcając do wytrwania:
Nieprzyjaciel wymierzyłby ci mniej ciosów, mniej upierałby się, aby cię zwieść, gdyby się nie obawiał twojej posługi. Chociaż, właściwie mówiąc, nie zna on przyszłości z całą pewnością, jego naturalna przenikliwość odsłania mu wydarzenia, które zależą od przyczyn wtórnych, tak że się w tym nie myli. Z hartu duszy, którym dobry Bóg cię obdarzył, ze szczególnych łask, którymi Jego dobroć cię wyposażyła, z powołania, do którego cię wezwał, [a] które – by tak rzec – umieszcza cię w pełni uzbrojonym w nieprzyjacielskim obozie razem z bojownikami wiary odnoszącymi tyle zwycięstw w imię Jezusa Chrystusa, ile staczają walk, -powiedziałbym – domyśla się, że ty również będziesz groźny dla jego panowania… – list Eugeniusza do Guiberta z 26 czerwca 1823 roku.
Dopiero jednak doświadczenie z 7 listopada 1823 roku decyduje o ostatecznej odpowiedzi młodego kandydata. W pierwszy piątek miesiąca Eugeniusz zarządza post we wspólnocie. Założyciel kazał zgasić wszystkie lampy i biczował się aż do krwi. Następnie położył się krzyżem w progu drzwi i nakazał wszystkim członkom wspólnoty – w tym kandydatom do Zgromadzenia, aby wychodząc, deptali jego ciało. To wydarzenie rozwiało wszelkie wątpliwości Guiberta. Składa śluby wieczyste i otrzymuje święcenia kapłańskie.
Po święceniach głosi misje parafialne i rekolekcje, posługuje więźniom. Aby zapewnić lepszą formację zakonną kandydatom do Zgromadzenia, Eugeniusz mianuje go mistrzem nowicjatu. Założyciel widział w Hipolicie Guibercie odbicie samego siebie, niezwykle cenił jego pobożności i solidność. To właśnie jego wysyła na Korsykę, aby objął rektorat w wyższym seminarium duchownym.
11 marca 1842 roku Eugeniusz de Mazenod konsekruje Guiberta na biskupa diecezji Vivier. Jednocześnie młody biskup pełni w Zgromadzeniu funkcję asystenta generalnego. Wielokrotnie odmawia objęcia intratnych stolic biskupich: Avignon (1848 rok), Grenoble (1852) oraz Aix (1857). 4 lutego 1857 roku zostaje mianowany biskupem Tours.
W czasie wojny francusko-pruskiej biskup Guibert tworzy prowizoryczny szpital w swoim pałacu, seminariach i prywatnym domu na wsi. Kiedy w trakcie oblężenia Paryża zamordowany zostaje biskup tego miasta, wśród kandydatów do objęcia stolicy biskupiej pada nazwisko oblata.
Jako arcybiskup Paryża rozpoczął otaczać troską sieroty wojenne, odbudowywał kościoły i wznosił je na przedmieściach stolicy. W 1873 roku otrzymuje kapelusz kardynalski. W 1875 roku utworzył w Paryżu uniwersytet katolicki (w 1880 roku zmieniono jego nazwę na l’Institut catholique). To kardynał Guibert konsekruje bazylikę w Lourdes, koronuje figurę Matki Bożej w La Salette oraz Notre-Dame de Bon Secours in Ardèche.
Bazylika Sacré-Cœur
Jednym z najbardziej znaczącym dla historii dzieł kardynała Guiberta była budowa narodowego sanktuarium, które będzie realizacją ślubu Francuzów i ciągłym uwielbieniem Serca Jezusowego, ukrytego w Najświętszym Sakramencie.
Zgromadzenie Narodowe w 1873 roku podjęło ustawę, dotyczącą budowy nowego kościoła:
Punkt 1. Uznaje się dla dobra publicznego budowę kościoła na wzgórzu Montmartre, zgodnie z prośbą złożoną przez arcybiskupa Paryża w liście z 5 marca 1873 r., skierowanym do ministra kultu. Ten kościół, który zostanie zbudowany wyłącznie z datków zbieranych wśród wiernych, będzie bez przerwy wykorzystywany do publicznego sprawowania kultu katolickiego.
Punkt 2. Lokalizacja tego budynku zostanie ustalona przez arcybiskupa Paryża w porozumieniu z prefektem Sekwany, przed dochodzeniem określonym w tytule II ustawy z 3 maja 1841 r.
Punkt 3. Arcybiskup Paryża, zarówno w swoim imieniu, jak i w imieniu następców, przejmuje prawa i obowiązki administracji, zgodnie z art. 63 ustawy z dnia 3 maja 1841 r., i jest uprawniony do nabywania gruntów niezbędnych do budowy kościoła i jego otoczenia, polubownie lub, w razie potrzeby, poprzez wywłaszczenie.
Punkt 4. Postanowienia wchodzą w życie natychmiast po ogłoszeniu tej ustawy.
16 czerwca 1875 roku Joseph Hippolyte Guibert kładzie kamień węgielny pod budowę bazyliki Sacré-Cœur.
Arcybiskup Paryża sprowadza na Montmartre misjonarzy oblatów, którzy szerzą kult Serca Jezusowego. Od 1876-1902 roku kapelanami sanktuarium byli oblaci: Achille Rey OMI, François Voirin OMI czy Jean-Baptiste Lamius OMI. W bazylice znajduje się po dziś dzień tablica upamiętniająca kard. Guiberta a w lewej kopule portyku frontonu umieszczono jego herb kardynalski.
Bazylika stała się spełnieniem ślubów Francuzów po uchwale Zgromadzenia Narodowego w 1873 roku, które podkreśliło, że nie jest to wotum tylko Paryżan, ale obywateli całego kraju. Na stałe wpisała się w religijność Francuzów. Od 1885 roku w Sacré-Cœur trwa nieustanna adoracja Najświętszego Sakramentu.
6 listopada 1887 roku w podróży do Rzymu zatrzymała się tutaj Teresa Martin – później znana jako Teresa od Dzieciątka Jezus z Lisieux. Przy ołtarzu św. Piotra w krypcie bazyliki oddała się Najświętszemu Sercu Jezusa. Miała wtedy 14 lat. Dwa lata później podobny ślub złoży na Montmartre Karol de Foucauld.
Warto wspomnieć, że to właśnie na prośbę biskupów francuskich papież Pius IX ustanowił dla całego Kościoła uroczystość Najświętszego Serca Jezusa.
Bazylika została konsekrowana 16 października 1919 roku.
(pg)
