Święty Krzyż: odpust pod hasłem 'Jeśli nie Krzyż, to co?’ [ROZMOWA], [ZAPOWIEDŹ]

W dniach 13–17 września 2025 roku w Sanktuarium Relikwii Drzewa Krzyża Świętego odbędzie się odpust Podwyższenia Krzyża Świętego pod hasłem „Jeśli nie Krzyż, to co?”. O planach związanych z wydarzeniem opowiada superior miejsca, o. Rafał Kupczak OMI.

3 września 2025

Odpust Podwyższenia Krzyża Świętego w Sanktuarium Relikwii Drzewa Krzyża Świętego zainauguruje w sobotę spotkanie „Rycerstwa Niepokalanej u stóp Krzyża”, któremu przewodniczyć będzie bp Piotr Kleszcz OFMConv. Centralnym punktem obchodów będzie niedzielna uroczystość Podwyższenia Krzyża Świętego z udziałem nuncjusza apostolskiego w Polsce, abp. Antonio Guido Filipazziego. W kolejnych dniach przewidziano spotkania różnych grup – służb mundurowych i chorych, rzemieślników, pszczelarzy, rolników i małżeństw, a także leśników, pracowników Świętokrzyskiego Parku Narodowego oraz rodzin. Każdego dnia odbędą się Msze święte, nabożeństwa i czuwania modlitewne. Do udziału w uroczystościach zapraszają Misjonarze Oblaci Maryi Niepokalanej ze Świętego Krzyża.

W tym roku zmieniono formę odpustu. Jaki był zamysł tej decyzji? Czy stanie się ona tradycją świętokrzyskiego odpustu?

– Postanowiliśmy jako Wspólnota skrócić czas odpustu, ponieważ tygodniowa formuła i poszczególne wydarzenia wymagały odnowienia. Poprzednia struktura kumulowała wiele elementów, które w ostatnich latach nie przynosiły oczekiwanych owoców. Czterodniowa forma zostanie przyjęta jako stała, choć konkretne dni będą ruchome. Uważamy, że to rozwiązanie pomoże zarówno nam – kustoszom tego miejsca – jak i pielgrzymom w głębszym przeżyciu tego czasu.

Tegoroczne uroczystości przebiegają pod hasłem „Jeśli nie Krzyż, to co?”. Co ono oznacza i jakie przesłanie niesie dla pielgrzymów?

– Tegoroczne hasło może brzmieć prowokacyjnie, ale jako ludzie wiary wciąż musimy pytać: „Jeśli nie Krzyż, to co?”. Jeśli odrzucimy w życiu społecznym i duchowym krzyż – znak miłości, posłuszeństwa, nadziei, poświęcenia, służby i oddania – to co nam pozostanie? Bo po drugiej stronie krzyża nie ma nic, co byłoby wartościowe, budujące i prowadzące do zbawienia. Odrzucając krzyż, odrzucamy całą istotę pójścia za Chrystusem i bycia Jego uczniem.

Dlaczego właśnie na Świętym Krzyżu warto przeżywać odpust Podwyższenia Krzyża Świętego?

– Tutaj znajdują się Relikwie Krzyża Świętego – świadka miłości Boga do każdego z nas. To miejsce, w którym człowiek doświadcza wielu łask i cudów. Łączy ono w sobie historię krzyża jako znaku miłości z historią ludzkiej nienawiści i cierpienia. Pomimo tragicznych wydarzeń, jakie rozgrywały się w tych murach, krzyż Jezusa Chrystusa sprawił, że pozostaje ono szczególnym miejscem na mapie ludzkich serc.

Na co ojciec superior szczególnie zaprasza pielgrzymów w tym roku? Które momenty będą najważniejsze?

– Każde wydarzenie podczas odpustu ma swoją wartość. Pielgrzymów szczególnie zapraszamy na główne uroczystości oraz na codzienne Msze święte o godz. 18.00. W poniedziałek do krzyża przybędą ci, którzy na co dzień doświadczają cierpienia, a także ci, którzy – jak Matka Boża Bolesna – towarzyszą cierpiącym. Chcemy ich otoczyć modlitwą i umocnić sakramentem namaszczenia. We wtorek zapraszamy małżeństwa, aby – znając dobrze trudności wspólnego życia – szukały siły i odkrywały, że dzięki łasce Jezusa nawet kryzys może stać się okazją do odnowienia więzi i odnalezienia siebie na nowo. Środowy wieczór dedykujemy tym, którzy proszą o wzrost wiary – nie tylko dla siebie, ale także dla swoich bliskich, których gorliwość osłabła, którzy porzucili życie sakramentalne lub oddalili się od Kościoła. Aby ich nie potępiać i nie pozwolić, by zwyciężył gniew czy złośliwość, trzeba wypraszać te łaski zarówno dla nich, jak i dla nas u stóp Chrystusowego Krzyża.

Program obejmuje spotkania różnych grup – od służb mundurowych, przez małżeństwa, po leśników i pszczelarzy. Jaką rolę mają takie spotkania w przeżywaniu odpustu? I dlaczego akurat te grupy zostały wyróżnione?

– Dla całego Województwa Świętokrzyskiego to miejsce jest nie tylko atrakcją turystyczną, ale przede wszystkim jego „sercem”. Nie sposób nie obudzić wdzięczności wobec tych, którzy bezpośrednio troszczą się o jego rozwój i bezpieczeństwo. Chcemy wyrazić wdzięczność służbom mundurowym, leśnikom i Świętokrzyskiemu Parkowi Narodowemu za lata współpracy i troski o to sanktuarium. Cel mamy wspólny – pragniemy ocalić to, co piękne, aby cieszyło, służyło i prowadziło do uświęcenia. Cechy Rzemiosł zaprosiliśmy, aby w cieniu krzyża obudzić wdzięczność za owoce ich ciężkiej pracy.

Zapraszamy wszystkich, którzy w codziennym życiu zmagają się z troskami i tracą nadzieję – bo w Krzyżu Chrystusa tkwi nasza siła.

fot. arch. Rycerze Jana Pawła II

 

***

Święty Krzyż to najstarsze polskie sanktuarium. Położone jest na Łysej Górze, dawnym miejscu kultu pogańskiego. Inicjatorem założenia opactwa benedyktyńskiego w tym miejscu był Bolesław Chrobry w 1006 r. Pierwszy kościół w stylu romańskim ufundowany został między rokiem 1102 a 1138 przez Bolesława Krzywoustego. Początkowo świątynia była poświęcona Świętej Trójcy. Od XIV w. dodano wezwanie Świętego Krzyża – po tym, gdy w 1306 książę Władysław Łokietek przekazał benedyktynom relikwie Drzewa Krzyża Świętego W 1819 r. klasztor skasowano. Posługę pełnili tu jeszcze przez pewien czas benedyktyni, a następnie kler diecezjalny. W latach 1852–1865 mieścił się tu dom poprawczy dla tzw. księży demerytów (dysfunkcyjnych). Od 1936 r. świątynia stała się kościołem klasztornym i miejscem nowicjatu misjonarzy oblatów Maryi Niepokalanej. W 2013 r. sanktuarium podniesiono do godności bazyliki mniejszej. Aktualnym przełożonym i kustoszem relikwii Świętego Krzyża jest o. Rafał Kupczak OMI. 

Robert Grabka OMI

fot. arch OMI/ Paweł Gomulak