Prowincjał na Madagaskarze

Przepisana prawem zakonnym wizytacja wspólnot oblackich Delegatury Polskiej Prowincji na Madagaskarze była zaplanowana na 2020 r., ale w jej realizacji przeszkodziła pandemia koronawirusa. Regularne połączenia lotnicze między Europą a Madagaskarem zostały zawieszone na wiele miesięcy. Superior Delegatury, o. Mariusz Kasperski OMI, kończył wówczas drugą 3-letnią kadencję swej posługi przełożonego, a ponieważ w zaistniałej sytuacji mianowanie następcy okazało się niemożliwe, została ona przedłużona o dodatkowy rok. Dopiero 20 grudnia 2021 r. prowincjał, o. Paweł Zając OMI, zdołał dotrzeć na wyspę, aby odwiedzić przynajmniej część wspólnot i przeprowadzić wizytację oraz konsultację przed wyborem nowej administracji Delegatury.

Pierwsza część wizytacji objęła wspólnoty oblackie nad Oceanem Indyjskim, w archidiecezji Toamasina (Tamatave). To w tej diecezji oblaci rozpoczęli swoją posługę na Madagaskarze w 1980 r. Po przylocie na Madagaskar i 2 dniach obowiązkowej kwarantanny, w trakcie której wykonano covidove testy, prowincjał udał się w towarzystwie o. Mariusza Kasperskiego do centralnego domu Delegatury w stolicy kraju, Antananarivo, skąd obaj 23 grudnia wyruszyli do Toamasina.

Po całodniowej podróży (350 km krętych i wyboistych dróg) czekało ich gościnne powitanie współbraci w oblackiej parafii Notre-Dame de Lourdes. Jest to jedna z największych parafii tego dużego portowego miasta. Oblaci są w nim obecni bardzo licznie: prowadzą jeszcze dwie inne parafie: św. Jana Chrzciciela i św. Eugeniusza de Mazenoda, na wciąż rozrastających się peryferiach, są odpowiedzialni za kapelanię uniwersytetu i apostolat ludzi morza, w mieście znajduje się też wspólnota prenowicjatu, aktualnie z 13 kandydatami. W dniach 24-26 grudnia prowincjał miał okazję gościć we wszystkich tych miejscach posługi oblatów, rozmawiać ze współbraćmi, parafianami i studentami. Podczas spotkania z prenowicjuszami opowiedział o rzeczywistości Polskiej Prowincji i perspektywach rozwoju misji na Madagaskarze. W takiej braterskiej atmosferze minęły święta Bożego Narodzenia. Ubogaceniem tych spotkań była wizyta u abpa Toamasina, kard. Désiré Tsarahazana. Kardynał wyraził wdzięczność za posługę oblatów w archidiecezji i przekazał życzenia Bożonarodzeniowe wspólnocie Polskiej Prowincji.

Życzenia świąteczne z Madagaskaru [wideo]

Uwieńczeniem pobytu w Toamasina była wizyta na farmie w Ivoluina, na której uprawia się m.in. drzewa owocowe. Jej prowadzenie jest wyrazem dążenia oblatów do zapewnienia miejscowych źródeł utrzymania misji. W kontekście trudnej sytuacji ekonomicznej Madagaskaru nie jest to przedsięwzięcie łatwe.

Osiem godzin drogi od Toamasina znajduje się oblacka misja w Mahanoro – centrum oblatów w południowej części archidiecezji. Stamtąd prowincjał udał się jeszcze dalej na południe – do Masomeloka. Na spotkanie z przełożonym Polskiej Prowincji przybyli oblaci z trudno dostępnej misji w Ambinanindrano. 3 ojców oraz 10 nowicjuszy wyruszyło w drogę pieszo o 1 w nocy, aby dotrzeć na miejsce o 10 rano. W tak poszerzonej wspólnocie (razem 19 oblatów) odbyło się szereg wspólnych i indywidualnych rozmów. Wieczór sylwestrowy został ubogacony tradycyjnymi śpiewami i tańcami malgaskimi. Wspólnota przywitała Nowy Rok na adoracji Najświętszego Sakramentu.

Niedzielna msza św. w Mahanoro, 2 stycznia, i odwiedziny w kaplicy na przedmieściach miasta, gdzie powstaje nowa parafia, były ostatnimi chwilami spędzonymi z oblatami znad Oceanu Indyjskiego. Warto dodać, że tak jak misjonarze z Ambinanindrano przybyli do Masomeloka, oblaci z innej trudno dostępnej misji, Volobe, udali się na spotkanie z prowincjałem do Toamasina i Mahanoro.

Pierwsza część wizytacji pozwoliła na poznanie bardzo różnorodnej pracy misyjnej i duszpasterskiej oblatów na Madagaskarze – od miejskich parafii i kapelanii oraz dzieła formacji zakonnej po wędrowne duszpasterstwo w buszu. Z centrum w większej misji, np. w Masomeloka czy Mahanoro, oblaci potrafią zapewniać obecność duszpasterską w nawet 200 okolicznych wioskach, docierając do nich pieszo w ramach 2-3-tygodniowych wypraw, podczas których prowadzą katechezy, spowiadają, sprawują Eucharystię, dzieląc z ludźmi ich warunki życia, najczęściej bardzo ubogie. Ubogie warunki materialne, nieraz w sposób skrajny, są zauważalne wszędzie na Madagaskarze. Statystyki nazywają go jednym z najuboższych krajów świata. Jednocześnie „ubóstwo” nie jest pierwszym słowem, którym chciałoby się opisać realia tego kraju. Trzeba przede wszystkim podkreślić serdeczność i gościnność mieszkańców wyspy, bogactwo tradycji malgaskich, godność osobistą i dumę z własnej kultury i kraju, a pośród tego często bardzo gorliwe przeżywanie katolickiej wiary. Oczywiście nie brak wyzwań – duże odległości do przebycia po bardzo wymagających drogach, trudności ekonomiczne i społeczne kraju (z rosnącą przemocą i kradzieżami, dotykającymi wszystkich, w tym misjonarzy). Codzienna rzeczywistość oblatów to troska, aby być blisko ludzi najbardziej ubogich i opuszczonych. Wciąż bardzo wielu takich ludzi czeka tu na słowo Ewangelii i pokrzepienie płynące z wiary w Jezusa Chrystusa oraz przyjmuje je z wielką wdzięcznością. Misja oblacka na Madagaskarze ma wielkie perspektywy dalszego rozwoju. Miejscowych powołań jest coraz więcej, jednak nowe pokolenie misjonarzy z Polski wciąż mogłoby być wielkim wsparciem dla tutejszego Kościoła. Trzeba do tego wielkiej misyjnej odwagi i gotowości podjęcia się poważnych trudów dla Ewangelii. Oby ich nie zabrakło wśród polskiej młodzieży!

Za tydzień, z Bożą pomocą, przekazane zostaną spostrzeżenia po drugiej części wizytacji, która w dniach 3-8 stycznia ma objąć centrum kraju – stolicę Antananarivo oraz miasto Fianarantsoa, w którym znajduje się m.in. oblacki scholastykat.

(pz)