Paweł Biegański OMI: Dlaczego Żydzi nie jedzą krewetek? [blog]

Kiedy chrześcijanin zaczyna czytać Księgę Kapłańską może mu się wydawać, że jej lektura to strata czasu. Nie mamy tu (w przeciwieństwie do innych ksiąg Biblii) tradycyjnej fabuły, historii jakiegoś szczególnego patriarchy bądź proroka, jest za to dużo przepisów o składaniu ofiar, czystości rytualnej i świętach religijnych. Czytając, możemy sobie pomyśleć, że lektura tej księgi jest bardzo nudna, treść straciła swoją aktualność i nie przynosi żadnego pożytku duchowego.

O co właściwie w tym wszystkim chodzi?

Kościół zachęca nas, abyśmy Stary Testament odczytywali najpierw jako Święte Pisma narodu żydowskiego, a dopiero później szukali w nich objaśnienia tajemnic własnej wiary. Spróbujmy pójść tym tropem.

Najważniejszą częścią Starego Testamentu jest Pięcioksiąg zwany również Torą (hebr. wskazówka, pouczenie), zaś centralnym miejscem Tory jest Księga Kapłańska. Jest ona centralna nie tylko w sensie dosłownym, ale także duchowym. Jest najważniejszą księgą Starego Testamentu z kilku powodów.

Po pierwsze zawiera drugą część najważniejszego przykazania, które głosił Pan Jezus: „będziesz miłował bliźniego jak siebie samego. Ja jestem Pan!” (Kpł 19,18).

Drugi powód jest jednak znacznie bardziej istotny: Księga Kapłańska mówi nam o tym, w jaki sposób Izraelita ma budować relacje z Bogiem, innymi słowy jak ma zostać świętym.

Powróćmy jednak do naszego pierwotnego pytania: dlaczego Żydzi nie mogą jeść owoców morza?

W Księdze Kapłańskiej znajdujemy przepisy mówiące, że niektóre zwierzęta są czyste, to znaczy takie, które można jeść, inne zaś nieczyste i tych Żydzi spożywać nie mogą. Co o tym decyduje? Porządek stworzenia, czyli sposób, w który Bóg stworzył świat.
Na początku Księgi Rodzaju znajdujemy opis stworzenia. Według tego opisu Bóg stwarzał świat w bardzo określony sposób, robił to zwłaszcza poprzez stawianie granic. Zwierzęta są dzielone na trzy zasadnicze kategorie: lądowe, wodne i powietrzne. Jeżeli jakieś zwierzę żyje jednocześnie w wodzie i na lądzie zostaje automatycznie zaliczane do zwierząt zakazanych. Podobnie zwierzęta nieposiadające cech typowych dla swego środowiska: krewetka nie ma płetw, więc jest zwierzęciem nieczystym, ponieważ burzy porządek wyznaczony przez Stwórcę.

W raju panował wegetarianizm, stąd wszystkie zwierzęta, które żywią się mięsem z krwią, są uważane za nieczyste. Całkowicie zabronione są również zwierzęta pełzające, ponieważ szatan w Księdze Rodzaju przybiera postać węża.

Zasadniczo chodzi, więc o to, że spożywanie nieczystych pokarmów grozi utratą pierwotnego ładu, zamierzonego przez Stwórcę. Izraelita chce żyć tak, jak żył człowiek w raju, gdzie panował Boży ład i porządek. Wierzący Żyd pragnie powrócić do stanu, kiedy był w pełni zjednoczony ze swoim Stwórcą.

Szczególnie zabronione było spożywanie wieprzowiny. Z jakiego powodu? Mięso świni poganie często składali w ofierze bóstwom ciemności i śmierci (Iz 66,3. 17). Chodziło więc o niemieszanie się z poganami i ich fałszywymi wierzeniami. Przepisy rytualne stanowiły znak tożsamości narodowej (por. 2 Mch). Chroniły naród żydowski przed asymilacją i relatywizacją Prawa Bożego.

Katolików nie obowiązuje już prawo czystości dotyczące pokarmów, możemy jednak wyciągnąć pożyteczną lekcję z lektury Księgi Kapłańskiej. Mianowicie czasami istnieje pokusa, aby pod wpływem czasów zmieniać Boże przykazania. Biblia uczy czegoś zupełnie przeciwnego: Kościół nie ma się zmieniać pod wpływem świata, ale ma zmieniać świat pod wpływem Ewangelii.

br. Paweł Biegański OMI – pierwsze śluby zakonne złożył w 2012 roku. Posługuje na Ukrainie, jest asystentem ekonoma domu zakonnego w Obuchowie.