Ukraina: parafia św. Mikołaja zwróciła się do Rzecznika Praw Obywatelskich Ukrainy o pomoc
Wspólnota parafialna św. Mikołaja w Kijowie zwróciła się do Rzecznika Praw Obywatelskich Ukrainy w związku z niewykonaniem przez Ministerstwo Kultury i Komunikacji Strategicznej Ukrainy orzeczenia sądu dotyczącego przekazania kościoła do użytku parafii.
Chodzi o sprawę nr 160/23751/24, w której sądy trzech instancji – Okręgowy Sąd Administracyjny w Dniepropietrowsku (24.01.2025), Trzeci Apelacyjny Sąd Administracyjny (05.06.2025) oraz Sąd Najwyższy (23.07.2025) – uznały za niezgodną z prawem wieloletnią bezczynność organów państwowych i zobowiązały Ministerstwo Kultury do wykonania polecenia Prezydenta Ukrainy z dnia 09.12.2005 r. dotyczącego przekazania kościoła św. Mikołaja wspólnocie katolickiej.
W związku z tym biskup diecezji kijowsko-żytomierskiej Witalij Krywycki oraz proboszcz parafii św. Mikołaja w Kijowie o. Paweł Wyszkowski OMI wraz z przedstawicielami rady parafialnej spotkali się 2 września 2025 r. z Rzecznikiem Praw Obywatelskich Ukrainy Dmytro Lubinetsem. Osobiście przekazali mu zbiorowe pismo, w którym wspólnota prosi rzecznika praw obywatelskich o zbadanie działań Ministerstwa Kultury i Komunikacji Strategicznej Ukrainy pod kątem naruszenia praw wiernych, a także o podjęcie działań mających na celu zapewnienie wykonania wyroku sądowego.
„Minęło już ponad sześć miesięcy, odkąd sąd zobowiązał Ministerstwo Kultury i Komunikacji Strategicznej Ukrainy do zaprzestania bezczynności w sprawie zwrotu nam kościoła i wykonania wyroku sądu w imię sprawiedliwości, ale ministerstwo do tej pory nie podjęło żadnych działań w tej sprawie. Niewykonanie wyroku sądu stanowi rażące naruszenie naszego konstytucyjnego prawa do ochrony sądowej i podważa autorytet Ukrainy jako państwa prawa” – powiedział na poczåtku spotkania z rzecznikiem praw obywatelskich proboszcz parafii o. Paweł Wyszkowski OMI.
Biskup ordynariusz diecezji kijowsko-żytomierskiej Witalij Krywycki powiedział między innymi: „Chciałbym przypomnieć, że Rada Europy dwukrotnie wysłała Ukrainie nakaz zwrotu budynków sakralnych wiernym, co jest warunkiem wstąpienia Ukrainy do Unii Europejskiej”.
Biskup dodał również: „My, jako biskupi katoliccy Ukrainy, wszędzie za granicą zaprzeczamy informacjom, że w Ukrainie dochodzi do prześladowań religijnych, a zamiast tego przypominają mi: a co tu, w samej stolicy Ukrainy, z waszą świątynią?”.
Rzecznik praw obywatelskich Dmytro Lubinets oświadczył, że „za niewykonanie orzeczenia sądowego przez ministerstwo odpowiedzialność ponosi cała władza i bardzo mi przykro, że taka sytuacja nadal ma miejsce. Funkcja kontroli parlamentarnej powinna interweniować w tej sytuacji”.
Społeczność przypomniała, że świątynia, zbudowana ze środków katolików w 1909 roku, została przejęta przez władze radzieckie w 1938 roku. Budynek, doprowadzony do stanu zaniedbania, nadal znajduje się w prawnym użytkowaniu Narodowego Domu Muzyki Organowej i Kameralnej Ukrainy, który nie podejmuje żadnych działań w celu jego ratowania.
„Dziwne, że kiedy trzeba gruntownie ratować budynek kościoła lub przynajmniej wykonać minimalne prace, takie jak wycięcie drzew z fasady lub naprawa dachu świątyni, NBOKM nie ma na to środków. Jednak na prawników do sądów przeciwko parafii, aby nie zwracać świątyni prawowitym właścicielom, od razu znajdują się znaczne środki” – podkreślili przedstawiciele wspólnoty parafialnej.
Społeczność katolicka od lat próbuje uratować i odrestaurować kościół św. Mikołaja, który zbudowały poprzednie pokolenia kijowskich katolików. Jednak bez oficjalnego statusu użytkownika nie ma takiej możliwości.
Misjonarze oblaci rozpoczęli posługiwanie w Ukrainie we wrześniu 1989 r. Od samego początku pracują wśród ubogich i z ludźmi, z którymi Kościół ma najmniejszy kontakt. Na terenie jednej z ich parafii znajduje się elektrownia atomowa w Czarnobylu. Od rozpoczęcia przez Rosję pełnoskalowej wojny w 2022 r. w sposób szczególny wspierają uchodźców wojennych, a także organizują pomoc potrzebującym. Obecnie około 30 oblatów pracuje w ośmiu placówkach w Ukrainie, jednej na Krymie i jednej w Rosji. Wśród nich jest dwóch biskupów pomocniczych: Radosław Zmitrowicz OMI (Kamieniec Podolski) oraz Jacek Pyl OMI (Symferopol). Przełożonym oblatów w Ukrainie jest o. Witalij Podolan OMI.
Paweł Wyszkowski OMI
Fot. arch. OMI Kijów
