Michał Jóźwiak

Spotkanie miało charakter hybrydowy, choć większość uczestników była obecna na miejscu. Zdalnie w obradach uczestniczyli: prowincjał z Irlandii, o. Lorcan O’Reillyi OMI, i sekretarz BEX, o. Angelo Capuano OMI. Po raz pierwszy w spotkaniu uczestniczył nowy prowincjał Prowincji Centralnej Europy o. Christoph Heinemann OMI. Obecni byli także: radny na Europę – o. Alberto Gnemmi OMI i ekonom BEX o. Ciro  Andreozzi OMI.

– Głównym celem naszych obrad było przygotowanie Europy do spotkania miedzykapitulnego, które odbędzie się w Indiach. Weryfikowaliśmy również prace wszystkich komisji działających w strukturach Regionu Europy. W dyskusjach pojawiały się także kwestie ekonomiczne – relacjonuje o. Marek Ochlak OMI, prowincjał Polskiej Prowincji Zgromadzenia Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej.

Nie bez znaczenia jest samo miejsce, w którym spotkali się przełożeni.

– Spotkanie odbywało się w Pozuelo, w miejscu, gdzie zostali zamordowani nasi męczennicy z Hiszpanii, czyli 22 oblatów – księży, braci i scholastyków. Ich beatyfikacja miała miejsce 17 grudnia 2011 r. Uroczystościom w Madrycie przewodniczył kard. Angelo Amato, prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych – przypomina o. Marek Ochlak OMI.

Zgromadzenie Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej zostało założone przez św. Eugeniusza de Mazenoda, późniejszego biskupa Marsylii, 25 stycznia 1816 r. w Aix-en-Provence we Francji. Obecnie liczy ok. 3400 zakonników, a do polskiej prowincji należy ponad 400 oblatów. Prawie 250 pracuje w kraju, a inni w należących do niej jurysdykcjach: na Madagaskarze i Reunion, w Ukrainie wraz z Rosją, we Francji-Beneluksie, Skandynawii, Białorusi i w Turkmenistanie. Misjonarze oblaci są zgromadzeniem misyjnym. Ich naczelną służbą w Kościele jest ukazywanie Chrystusa i Jego królestwa ludziom najbardziej opuszczonym i ubogim, jak i niesienie Dobrej Nowiny ludom, które jeszcze nie poznały Chrystusa oraz pomoc w odkrywaniu ich własnej wartości w świetle Ewangelii. Natomiast tam, gdzie Kościół już istnieje, oblaci kierują się do osób, które mają z nim najmniej kontaktu. Obecnie generałem zgromadzenia jest o. Luis Ignacio Rois Alonso OMI.

tekst: Michał Jóźwiak

zdjęcia: arch. Marek Ochlak OMI

„Do opieki paliatywnej kierowane są osoby z określonymi chorobami nieuleczalnymi, niepoddającymi się leczeniu przyczynowemu, postępującymi i ograniczającymi życie. Opieka paliatywna obejmuje osobę chorego i jego rodzinę. Dąży do zapewnienia chorym możliwie najwyższej jakości życia, przy pełnej uwagi trosce o zachowanie godności i szacunku do pacjentów oraz ich bliskich. Polega na wszechstronnym działaniu. Głównym celem jest tu niesienie ulgi w cierpieniu ciała i duszy” – czytamy na stronie internetowej Hospicjum Palium.

Medycznym celem opieki paliatywnej jest łagodzenie objawów, które powodują cierpienie osób chorych oraz poprawę jakości ich życia. Zatem chodzi nie tylko o troskę o ciało i leczenie, ale także o wsparcie duchowe dla tych, którzy sobie tego życzą.

„Dla wielu pacjentów modlitwa, udział we mszy św. i sakramentach są niezwykle ważne, przynoszą ukojenie, szczególnie w obliczu choroby, u kresu życia” – informuje hospicjum w mediach społecznościowych. „Arcybiskup Stanisław Gądecki osobiście odwiedził każdego pacjenta z modlitwą i rozmową, niosąc słowa otuchy i spokoju. Dziękujemy za towarzyszenie nam w tym wyjątkowym dniu” – czytamy na profilu placówki na Facebooku.

Funkcję kapelana w Hospicjum Palium od 2016 r. sprawuje o. Stanisław Gołąb OMI.

– Obecność arcybiskupa Stanisława Gądeckiego w hospicjum to był wielki dar i łaska. Oprawił Eucharystię, podczas której udzielił sakramentu namaszczenia chorych. Odwiedził wszystkich pacjentów, modlił się, rozmawiał z nimi i im błogosławił. Ta wizyta była ważna także dla personelu medycznego i wolontariuszy, którzy codziennie troszczą się o chorych, towarzysząc im w tym trudnym doświadczeniu cierpienia – zaznacza ojciec Gołąb.

W Polsce oblaci są obecni od 1920 r. Zgromadzenie zostało założone przez św. Eugeniusza de Mazenoda, późniejszego biskupa Marsylii, 25 stycznia 1816 r. w Aix-en-Provence we Francji. Obecnie liczy ok. 3400 zakonników, a do polskiej prowincji należy ponad 400 oblatów, prawie 250 pracuje w kraju, a inni w należących do niej jurysdykcjach: na Madagaskarze i Reunion, w Ukrainie wraz z Rosją, we Francji-Beneluksie, Skandynawii, Białorusi i Turkmenistanie. Poza polską prowincją zakonną posługuje kolejnych około 100 oblatów pochodzących z Polski. Wśród nich jest czterech biskupów. Misjonarze oblaci są zgromadzeniem misyjnym. Ich naczelną służbą w Kościele jest ukazywanie Chrystusa i Jego królestwa ludziom najbardziej opuszczonym i ubogim, jak i niesienie Dobrej Nowiny ludom, które jeszcze nie poznały Chrystusa oraz pomoc w odkrywaniu ich własnej wartości w świetle Ewangelii. Natomiast tam, gdzie Kościół już istnieje, oblaci kierują się do osób, które mają z nim najmniej kontaktu. Przełożonym oblatów w Polsce jest o. Marek Ochlak OMI, wieloletni misjonarz na Madagaskarze. 

Michał Jóźwiak

Autorki zdjęć: Marta Drąg, Elżbieta Tomaszewska i Monika Pyszczorska/Hospicjum Palium

Znakiem świadczącym o przyjęciu tego daru jest praktyka rad ewangelicznych, tzn. cnót czystości, ubóstwa i posłuszeństwa. Katechizm Kościoła Katolickiego uczy, że ci którzy przyjmują ten dar, czyli wezwanie do życia konsekrowanego, zobowiązują się do praktykowania czystości w bezżenności dla Królestwa, ubóstwa i posłuszeństwa. Profesja tychże rad, czyli publiczne śluby zakonne, jest znakiem życia poświęconego Bogu (KKK, nr 915).

Etos odbudowy Kościoła

Historyk Kościoła, o. prof. UAM dr hab. Paweł Zając OMI, zwraca uwagę, że czas powstania zgromadzenia wpłynął na kształtowanie się charyzmatu misjonarzy oblatów.

– Każdy zakon ma swoją cechę charakterystyczną, ale jednocześnie wiele nas łączy z innymi zakonami. Oblaci powstali na początku XIX w. To był czas tuż po przełomach związanych z rewolucją francuską, gdzie wydawało się, że już nie ma perspektyw przed Kościołem, i że życie katolickie będzie zanikało. A tymczasem nastąpiła wielka odnowa. Oblaci mają wiele wspólnego z zakonami, które powstawały w tym czasie. One miały etos odbudowy zniszczonych struktur Kościoła i zaangażowania w pracę misyjną, która w tamtym okresie się rozwijała – mówi ojciec Zając. – Charakteryzuje nas odniesienie do naszego założyciela, św. Eugeniusza de Mazenoda, do jego drogi duchowej, w której centrum był krzyż Jezusa Chrystusa, przywiązanie do Maryi Niepokalanej. Nazwa Zgromadzenia pojawiła się długo przed ogłoszeniem dogmatu – zauważa.

Charyzmat – dar, a nie wymysł

Były prowincjał polskiej prowincji misjonarzy oblatów zwraca także uwagę na to, że charyzmat nie jest czymś, co można samemu wymyślić i zastosować w praktyce.

– Charyzmaty nie są ludzkim wymysłem, tylko są darem Ducha Świętego, więc jeśli dany charyzmat przynosi owoce na całym świecie, to znaczy, że jest Kościołowi potrzebny. Te owoce bywają różne. Możemy mówić o powołaniach, prowadzonych dziełach czy o pracy duszpasterskiej. Naszym zadaniem jest troska o ludzi ubogich. Chcemy jednak to ubóstwo rozumieć szeroko, bo przecież rodzajów biedy jest wiele, a dziś niedostatek duchowy chyba szczególnie człowiekowi przeszkadza w drodze do spełnienia i szczęścia – mówi nasz rozmówca.

Ojciec Paweł Zając przestrzega także przed łatwym ocenianiem zjawiska spadku liczby powołań do życia zakonnego. Jak zaznacza, problem ten jest bardzo złożony i jego ocena zależy od wielu czynników.

– Wiele zależy od kontekstów kulturowych. Młodemu człowiekowi wychowanemu w świecie coraz bardziej zsekularyzowanym trudno jest odpowiedzieć na powołanie do życia zakonnego, co nie znaczy, że takim powołaniem nie jest obdarzany – zauważa o. Zając.

Ślub wytrwania

W Zgromadzeniu Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej obok ślubów ubóstwa, czystości i posłuszeństwa składa się także czwarte przyrzeczenie – ślub wytrwania.

– Czwarty ślub, ślub wytrwania, ma swoje korzenie historyczne. Nasze zgromadzenie rodziło się pośród księży diecezjalnych, którzy mieli w sobie chęć zrobienia czegoś szczególnego dla ożywienia duszpasterskiego w swoich diecezjach. Przyłączali się do oblatów i działali w ramach tworzącej się wspólnoty zakonnej, ale później wśród niektórych biskupów pojawiały się pomysły, aby swoich księży „odzyskiwać”. Czwarty ślub wyrażał więc pewien cel praktyczny – wprowadzał stałość i przewidywalność, wzbudzał motywację, aby duchowni, którzy wstępowali do oblatów wytrwali w zgromadzeniu. Dla naszego założyciela to było bardzo istotne, aby móc budować solidne struktury zakonne w perspektywie Kościoła powszechnego, a nie tylko lokalnego – mówi o. Paweł Zając OMI.

Życie charyzmatem oblackim jest drogą do świętości przez naśladowanie Jezusa. Inspiracją do właściwego rozumienia życia zakonnego wciąż mogą być mnisi z pierwszych wieków chrześcijaństwa. Dystansowali się oni od świata, ale jednocześnie wprowadzali do niego Bożą perspektywę.

– Życie konsekrowane jest dla mnie pragnieniem, aby naśladować Chrystusa i Jego przykład w wymiarach ubóstwa, czystości i posłuszeństwa. Inspirujący są dla mnie mnisi egipscy z III i IV wieku. To są nasi dalecy ojcowie, którzy pokazali nam drogę do zdystansowania się od tego świata i wprowadzenia do niego zupełnie innej perspektywy – perspektywy życia wiecznego. W gruncie rzeczy chodzi o to, żeby żyć tęsknotą za ideałem, o którym czytamy w Ewangeliach – przyznaje były prowincjał polskich oblatów.

***

Zgromadzenie Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej zostało założone przez św. Eugeniusza de Mazenoda, późniejszego biskupa Marsylii, 25 stycznia 1816 r. w Aix-en-Provence we Francji. Obecnie liczy ok. 3400 zakonników, a do polskiej prowincji należy ponad 400 oblatów. Prawie 250 pracuje w kraju, a inni w należących do niej jurysdykcjach: na Madagaskarze i Reunion, w Ukrainie wraz z Rosją, we Francji-Beneluksie, Skandynawii, Białorusi i w Turkmenistanie. Misjonarze oblaci są zgromadzeniem misyjnym. Ich naczelną służbą w Kościele jest ukazywanie Chrystusa i Jego królestwa ludziom najbardziej opuszczonym i ubogim, jak i niesienie Dobrej Nowiny ludom, które jeszcze nie poznały Chrystusa oraz pomoc w odkrywaniu ich własnej wartości w świetle Ewangelii. Natomiast tam, gdzie Kościół już istnieje, oblaci kierują się do osób, które mają z nim najmniej kontaktu.

Michał Jóźwiak

fot. wyróżniające: Jan Jeliński

Prelegentami podczas międzyreligijnego wydarzenia byli mufti dr Youssef Chadid oraz o. dr hab. Marcin Wrzos OMI. W spotkaniu uczestniczył także biskup pomocniczy archidiecezji poznańskiej – Jan Glapiak.

– Chrześcijan i muzułmanów łączy wiele wartości. Zarówno jedni jak i drudzy pokładają wielką nadzieję w Bożym miłosierdziu. Wierzymy też w niezbywalną godność każdego życia ludzkiego. To łączy nas w dążeniu do pokoju. Bardzo lubię słowa papieża Franciszka o tym, że nie ma czegoś takiego jak święta wojna. Tylko pokój może być święty – podkreśla mufti Youssef Chadid.

Ojciec Marcin Wrzos OMI zwracał z kolei uwagę, że u źródeł wojen, konfliktów i nieporozumień zawsze znajduje się żądzą panowania.

– Dialog, w tym także dialog międzyreligijny, każe nam porzucić tę pokusę na rzecz zobaczenia w drugim człowieku naszego bliźniego. Spotkanie się twarzą w twarz pozwala nam wyzbyć się stereotypów, fałszywych przekonań. Dzień Islamu w Kościele jest do tego znakomitą okazją – mówił misjonarz oblat.

Po przemówieniach każdy uczestnik mógł podzielić się swoim doświadczeniem dialogu i przyjaźni między chrześcijanami a muzułmanami. Miały miejsce też modlitwy prowadzone tak przez katolików, jak i przez muzułmanów. Ponadto odczytano fragmenty Koranu oraz Pisma Świętego dotyczące przyjaźni, która jest tematem przewodnim orędzia na miesiąc Ramadan wydanego przez Papieską Radę ds. Dialogu Międzyreligijnego.

Dzień Islamu w Kościele katolickim w Polsce obchodzony jest od 2001 r. Ustanowiono go decyzją Konferencji Episkopatu Polski jako dzień modlitw poświęcony islamowi.

– Pomysł zwrócenia w Kościele uwagi na inne religie był szczególnie mocno obecny na Soborze Watykańskim II. Deklaracja Nostra aetate to dokument, który wskazuje, że w innych religiach są również ziarna prawdy, które jako katolicy powinniśmy zauważać, doceniać i szanować – zauważył o. prof. Jarosław Różański OMI, misjolog, który od 2001 zasiada w Komitecie ds. Dialogu z Religiami Niechrześcijańskimi Konferencji Episkopatu Polski ds. Dialogu Międzyreligijnego.

Misjolog zwrócił też uwagę, że Dzień Islamu jest inicjatywą charakterystyczną dla Kościoła w Polsce.

– To nie jest tak, że Dzień Islamu jest obchodzony w Kościele na całym świecie. Jest obchodzony w Polsce i od dwudziestu pięciu lat jest on szansą na nawiązywanie relacji, prowadzenie wspólnych działań i modlitwę – mówi o. Różański.

W deklaracji Soboru Watykańskiego II o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich czytamy:

„Kościół spogląda z szacunkiem również na mahometan, oddających cześć jedynemu Bogu, żywemu i samoistnemu, miłosiernemu i wszechmocnemu, Stwórcy nieba i ziemi, Temu, który przemówił do ludzi; Jego nawet zakrytym postanowieniom całym sercem usiłują się podporządkować, tak jak podporządkował się Bogu Abraham, do którego wiara islamu chętnie nawiązuje. Jezusowi, którego nie uznają wprawdzie za Boga, oddają cześć jako prorokowi i czczą dziewiczą Jego Matkę Maryję, a nieraz pobożnie Ją nawet wzywają. Ponadto oczekują dnia sądu, w którym Bóg będzie wymierzał sprawiedliwość wszystkim ludziom wskrzeszonym z martwych. Z tego powodu cenią życie moralne i oddają Bogu cześć głównie przez modlitwę, jałmużny i post. Jeżeli więc w ciągu wieków wiele powstawało sporów i wrogości między chrześcijanami i mahometanami, święty Sobór wzywa wszystkich, aby wymazując z pamięci przeszłość szczerze pracowali nad zrozumieniem wzajemnym i w interesie całej ludzkości wspólnie strzegli i rozwijali sprawiedliwość społeczną, dobra moralne oraz pokój i wolność”.

W Polsce funkcjonują dwa religijne związki muzułmańskie wpisane do rejestru Kościołów i Związków Religijnych. Muzułmański Związek Religijny w RP, uznany oficjalnie w 1925 r., liczy obecnie ok. 6 tys. członków, zrzesza przede wszystkim Tatarów Muzułmanów Polskich. Największe ich skupiska mieszkają w województwie podlaskim (w Białymstoku, Sokółce, Suchowoli i Dąbrowie Białostockiej). Zabytkowe meczety znajdują się w Bohonikach i Kruszynianach, gdzie mieszkają już tylko pojedyncze rodziny tatarskie. Drugim związkiem wyznawców islamu jest zarejestrowana w 2004 r. Liga Muzułmańska w RP. Zrzesza ona muzułmanów przybywających do Polski na studia oraz do pracy, a także osoby przyjmujące islam za swoją religię. Według szacunków liczy ok. 25 tysięcy członków.

tekst i zdjęcia: Michał Jóźwiak