“Nadszedł teraz dla Świętego Krzyża czas chwały i odrodzenia”. Szczególna sesja na Świętym Krzyżu

Na Świętym Krzyżu odbyło się specjalne otwarte posiedzenie rady prowincjalnej, podczas którego podsumowano realizację projektu: „Podwyższenie walorów dziedzictwa kulturowego oraz rozbudowa infrastruktury kulturalnej i turystycznej poprzez rewitalizację Zespołu Klasztornego na Świętym Krzyżu wraz z rozbudową Osady Średniowiecznej” oraz zaprezentowano wizualizację nowego gmachu Muzeum Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Na sesję obok rady prowincjalnej przybyli zaproszeni goście, m.in.: Zbigniew Koniusz – Wojewoda Świętokrzyski, Andrzej Bętkowski – Marszałek Województwa Świętokrzyskiego, Krzysztof Lipiec – poseł na Sejm RP, Stefan Bąk z zarządu Powiatu Kieleckiego, prof. Krzysztof Bracha – prezes „Per Crucem”, Anna Bartela – prezes firmy Ana-Bud, Aleksander Kaczmarczyk – prezes firmy Restal-Bud, Małgorzata Podgórska – konserwator zabytków, Anna Łubek – dyrektor Centrum Tradycji i Kultury w Bielinach, Andrzej Gąsior – Burmistrz Miasta i Gminy Nowa Słupia, Sławomir Kopacz – Wójt Gminy Bieliny, Jan Reklewski – Dyrektor Świętokrzyskiego Parku Narodowego, menadżerowie i dyrektorzy poszczególnych prac i etapów, przedstawiciele lokalnych mediów.

Rok czasu po wyjściu z internowania, na Świętym Krzyżu był kardynał Stefan Wyszyński, Prymas Polski. Dziękował tutaj za ocalenie życia, modlił się w intencji Ojczyzny naszej, tłumy wiernych go witały. Dziękował także za relikwie Drzewa Krzyża Świętego, które otrzymał od nas i nosił w swoim pierścieniu. Wypowiedział przy tej okazji bardzo znamienne dla nas i prorocze słowa: „Nadszedł teraz dla Świętego Krzyża czas chwały i odrodzenia” – mówił superior świętokrzyskiej wspólnoty zakonnej, o. Marian Puchała OMI – (…) [oblaci] uratowali ten cenny zabytek i aż do dziś oblaci podnoszą go z ruiny. W 2014 roku została odbudowana wieża na kościele, a teraz kończy się kolejny etap rewitalizacji wnętrz.

Święty Krzyż wczoraj i dziś

Postępy prac rewitalizacyjnych podsumował w swoim wystąpieniu o. Krzysztof Jamrozy OMI, mistrz nowicjatu na Świętym Krzyżu.

Te warunki sprzed dwóch lat dla nas, domowników, były trudne i raz po raz wywoływały frustrację (…) – na szczęście to wszystko już wygląda zupełnie inaczej – konkludował swoje wystąpienie ojciec Jamrozy.

Widok przed rewitalizacją

Po rewitalizacji

Podwyższenie walorów dziedzictwa kulturowego

Anna Łubek z Centrum Tradycji i Kultury w Bielinach przedstawiła postępy prac nad Świętokrzyską Zagrodą Kultury. Budynek w kształcie rozwiniętego akordeonu zawierać będzie ekspozycje dotyczące kultury regionu, poszeregowane zgodnie z porami roku.

W taki sposób będzie zaprezentowana wieś świętokrzyska. Będziemy poznawać różnego rodzaju obrzędy, zwyczaje, wierzenia, jak również będziemy odnosić się do różnych aspektów, do różnych tradycji, do różnych ważnych wydarzeń w życiu człowieka i poznawać je w odniesieniu do pracy w gospodarstwie, do pracy na roli.

Nowy gmach Świętokrzyskiego Parku Narodowego

Dyrektor Jan Reklewski przedstawił koncepcję budowy nowego Centrum Edukacji Przyrodniczej Świętokrzyskiego Parku Narodowego, czyli nowej siedziby parkowego muzeum. Umiejscowione zostanie w Nowej Słupi obok istniejących i powstających instytucji, m.in.: Muzeum Hutnictwa Starożytnego czy Centrum Dziedzictwa Gór Świętokrzyskich. Pojawi się zatem zwarty kompleks edukacyjny dotyczący przyrody, historii i kultury regionu.

Centrum Edukacji Przyrodniczej ma być nowoczesnym i interaktywnym obiektem. Zawierać będzie wystawy stałe i okresowe. Przewidziano także miejsce na konferencje i sympozja. Nie zapomniano również o zaplanowaniu przestrzeni dla edukacji szkolnej. Budynek będzie w pełni przyjazny środowisku. Projekt opracowany przez warszawskie biuro projektowe Kwadratura został ogłoszony „najlepszym projektem ekologicznym” w konkursie organizowanym przez Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego.

Oczywiście to jest miejsce, które ma wprowadzać gości do zwiedzania, gdzie zwiedzający zyska podstawowe informacje, również z zakresu turystyki, ale mamy również wyposażyć go w podstawową wiedzę i w zakres emocji, które chcielibyśmy, aby towarzyszyły zwiedzającym, którzy odwiedzają park. (…) Projekt jest milowym krokiem naprzód względem możliwości ekspozycji, jakie mamy w tym budynku [na Świętym Krzyżu – przyp. redakcji].

Myślimy oczywiście o następnych remontach, czyli o remoncie skrzydła zachodniego, a przede wszystkim szpitalika najpierw, ponieważ już tam pierwsze prace zostały dokonane. (…) Zrobimy generalny remont i w szpitaliku, i w skrzydle zachodnim – mówił po wystąpieniu dyrektora Świętokrzyskiego Parku Narodowego o. Marian Puchała OMI – Tyle oczywiście, ile będzie potrzeba, zanim sobie Park Świętokrzyski nie wybuduje tego pięknego muzeum w Nowej Słupi, tyle tu będą przebywać.

Dyrektor Świętokrzyskiego Parku Narodowego odniósł się również do niedawnego szumu medialnego odnośnie uporządkowania własności działek na Świętym Krzyżu, podkreślając historyczną zależność ochrony przyrody w tym miejscu od istnienia sanktuarium:

Funkcja tego miejsca, która trwa od blisko tysiąca lat, funkcja tego miejsca nie kłóci się z przyrodą łysogórską, bo gdyby tak było, to by już nie było co chronić. Dlatego myślę, że ten konflikt, który był chyba tak jakoś sztucznie podsycany i wyolbrzymiany, tak naprawdę jest niebyły, w mojej percepcji – wskazywał Jan Reklewski – To, że Puszcza Jodłowa się w Łysogórach zachowała, można powiedzieć jest w dużej mierze zasługą własności kościelnej, bo to obszary nieeksploatowane. Wystarczy spojrzeć na mapy – tam, gdzie tej własności nie było, te lasy zostały mocno przetrzebione. Myślę, że ta funkcja, którą tutaj pełni Zgromadzenie oblatów, może naprawdę harmonizować z działalnością parku i nie trzeba tutaj szukać jakichś sztucznych konfliktów.

Wolne głosy

W ramach wolnych głosów przemówili przedstawiciele władz samorządowych, parlamentarnych, a także instytucji związanych z dziedzictwem kulturowym, podkreślając znaczenie świętokrzyskiego klasztoru dla regionu i tożsamości narodowej.

Panel prezentacji podsumował o. Paweł Zając OMI – Prowincjał Polskiej Prowincji. Podziękował wszystkim zgromadzonym i zaangażowanym w troskę o funkcjonowanie klasztoru i sanktuarium. Szczególne słowa skierował do wspólnoty świętokrzyskiej i oblatów, którzy od 1936 roku poświęcili temu miejscu swoje zaangażowanie oraz całej Polskiej Prowincji.

Zwrócił jednocześnie uwagę na wieloletnie starania oblatów o reintegrację zabudowań klasztornych na Świętym Krzyżu, żywiąc nadzieję, że wreszcie dojdzie ona do skutku:

Na zakończenie spotkania zaproszeni goście mogli na własne oczy zobaczyć, jak zmienia się świętokrzyskie opactwo. Zaprezentowano również iluminację Bazyliki Świętokrzyskiej.

(pg/zdj. postępu prac remontowych – K. Jamrozy OMI)