Francja: Na grobach oblatów – kapelanów wojskowych z II wojny światowej
Groby naszych rodaków rozsiane są po całym świecie. Przybyło ich po II wojnie światowej, gdyż większość uczestników tego konfliktu wybrała emigrację, co było spowodowane sytuacją polityczną po 1945 roku.
Co roku we Francji w m. Haillicourt położonej w Pas de Calais organizowany jest duży zlot militarny, poświęcony wydarzeniom z okresu II wojny światowej, a konkretnie, wyzwoleniu tych terenów przez wojska alianckie. W rejonie tym niegdyś z silnie rozwiniętym przemysłem górniczym, zamieszkuje duża grupa Polonii francuskiej, potomków emigrantów ekonomicznych z lat 20-stych ubiegłego wieku. Właśnie jeden z nich – Freddy Musiala, wiceprezes VMA (Vehieles Militaires de l’Artios), którego wujkowie służyli w czasie wojny w 1 Dywizji Pancernej gen. Maczka, złożył propozycje uczestnictwa w zlocie Grupie Rekonstrukcji Historycznej „Breda” przy Beskidzkim Stowarzyszeniu Maczkowców w Bielsku-Białej. Propozycja ze strony francuskiej obejmowała też uczestnictwo orkiestry dętej, która miała swoimi występami uświetnić uroczystości związane z obchodami wyzwolenia poszczególnych miejscowości.
Rychtal: szkoła podstawowa otrzymała imię o. płk. Konrada Stolarka OMI
W takim też składzie w 2022 roku GRH „Breda” i orkiestra udali się do Haillicourt. Podczas licznych wystąpień, jako oddział zwarty, w mundurach historycznych 1D.Panc. i Royal Air Force, z naszywkami ‘POLAND” na rękawach, byli serdecznie przyjmowani przez mieszkańców. Kontakty bezpośrednie ułatwiał fakt, że duża część gospodarzy mówiła w języku polskim.
Podczas jednego ze spotkań otrzymałem informację, od uczestnika zlotu Antoina Tromskiego – rekonstruktora francuskiego, że w niedalekim Vaudricourt – powojennej siedzibie misjonarzy oblatów, jest pochowany kapelan 1 Brygady Spadochronowej gen. Sosabowskiego. Z nim jako przewodnikiem udałem się na cmentarz. Po przybyciu na miejsce odszukałem przy pomocy Antoina grób ojca Stolarka, oraz przy okazji mogiłę ks. Alfonsa Stopy – kapelana 1 D. Panc. Wiadomości o pochowanych kapelanach Wojska Polskiego. były bardzo skromne, lecz obiecałem, że po powrocie do kraju zgłębię życiorysy obu księży i przy okazji następnej wizyty podzielę się wiedzą na ich temat. Po powrocie podczas poszukiwań informacji o interesujących mnie kapelanach, nawiązałem kontakt z ks. Mariuszem Białobłockim – proboszczem parafii w Rychtalu – rodzinnej miejscowości ks. Stolarka. W toku wymiany informacji zrodziła się myśl, aby upamiętnić postać o. płk. K. Stolarka, poprzez uroczyste złożenie wieńca na jego grobie, przy okazji następnej wizyty we Francji – wyjaśnia Lucjan Lubas.
1 września 2023 roku na cmentarzu w Vaudricourt odbyła się uroczystość złożenia wieńców na grobach misjonarzy oblatów, kapelanów Wojska Polskiego – ks. Alfonsa Stopy i ks. Konrada Stolarka. Uroczystą asystę zapewniła kompania honorowa z G.R.H. „Breda”, oraz orkiestra O.S.P. Czernichów – Tresna pod dyrekcja kapelmistrza Szymona Bułki. Po odegraniu hymnu narodowego wieniec na grobie ks. A. Stopy złożyła delegacja „Bredy” na czele z Wojciechem Łuszczkiewiczem – prezesem stowarzyszenia Maczkowców. Następnie po przemarszu kompanii pod grób ks. kapelana K. Stolarka, wieniec z lotnicza szachownicą, przy dźwiękach werbla złożyli Lucjan Lubas i Paweł Kołaczyk. Warty honorowe przy mogiłach zaciągnęli członkowie G.R.H. „Breda”. Na koniec uroczystości orkiestra wykonała wiązankę piosenek wojskowych.
Z radością mogę stwierdzić, że groby naszych rodaków są otaczane opieką i pamięcią miejscowej ludności. Na mogiłach znajdują się tabliczki wspominkowe, znicze oraz kwiaty. Niektórzy, jak wyżej wspomniany Antoine Tromski osobiście pamiętają ks. Stolarka – swojego nauczyciela religii – relacjonuje Lucjan Lubas.
Ojciec Stempor: nieznana historia kapelana dywizjonu 303
O. płk K. Stolarek OMI – kapelan polskich lotników, cichociemny, odznaczony Virtuti Militari, dwoma Krzyżami Walecznych oraz licznymi odznaczeniami brytyjskimi i francuskimi. Ze szczegółowym życiorysem o. K. Stolarka można zapoznać się na stronie internetowej parafii w Rychtalu.
O. Alfons Stopa OMI – kapelan 10 Pułku Dragonów w 1 Dywizji Pancernej, odznaczony Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych oraz odznaczeniami brytyjskimi i francuskimi. W bitwie pod Falaise bierze do niewoli 72 jeńców niemieckich.
(Lucjan Lubas/zdj. GRH Breda/wideo: GRH Breda)
