175 lat obecności oblatów na Sri Lance – wśród nich byli Polacy

Misyjne zaangażowanie Zgromadzenia Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej nie ograniczało się jedynie do głoszenia Ewangelii przez misje parafialne i rekolekcje. Pod wpływem wizyty Ignacego Bourgeta – biskupa Montrealu w Kanadzie – św. Eugeniusz rozeznaje wysłanie pierwszych misjonarzy „ad gentes”. Do 1841 roku oblaci byli obecni jedynie we Francji, w roku śmierci Założyciela (1861) byli już na trzech kontynentach.

Cejlon – Sri Lanka

W chwili przybycia oblatów ludność Cejlonu składała się zasadniczo z Syngalezów wyznających buddyzm oraz hinduistów – tamilów. Obydwie grupy posiadały swój starodawny język, historię i kulturę. Poza nimi na wyspie żyły inne małe grupy kontynuujące swoje wcześniejsze tradycje oraz grupa muzułmanów. Pod koniec XIX wieku wielu mieszkańców Indii wyemigrowało na wyspę do pracy na plantacjach herbaty i kauczuku.

Misjonarze oblaci rozpoczęli pracę w północnym wikariacie Jaffny, który w 1861 roku został w całości powierzony ich opiece. Oprócz pracy duszpasterskiej, zakonnicy odwiedzali wspólnoty w trudno dostępnych miejscowościach. Biskup Étienne Semeria OMI tworzy ekipę misjonarzy ludowych, którzy głoszą rekolekcje i misje parafialne. Bardzo szybko zakonnicy starają się o stworzenie sieci szkół oraz ofiarnie posługują podczas wybuchających epidemii cholery. Wraz z tworzeniem sieci edukacyjnej, rodzi się wśród oblatów wrażliwość na budowanie dialogu międzyreligijnego. Przejawia się on m.in. walką o równy dostęp do szkolnictwa dla buddystów, hindusów i muzułmanów. W szkołach dla dziewcząt pomagały siostry św. Rodziny z Bordeaux.

W 1883 roku Stolica Apostolska powierza oblatom również wikariat apostolski Kolombo.

Polacy na Sri Lance

W epopeję misyjną na Sri Lance wpisali się również Polacy. Pierwszym misjonarzem znad Wisły był br. Józef Andrzejewski OMI. Urodził się 17 marca 1869 roku w Bonikowie koło Kościana w Wielkopolsce. Ze względu na fakt, że Polska Prowincja powstanie dopiero w 1920 roku, formację zakonną odbywa w Prowincji Niemieckiej. W 1909 roku wyjeżdża na Cejlon, przez 30 lat posługuje głównie w Jaffnie. Ze względu na trudność wymowy jego nazwiska, nazywano go bratem „Whisky”. Przez wiele lat pełnił funkcję ekonoma domu biskupiego, dbał również o potrzeby misji oblackich.

Paweł Biegański OMI: Z Holandii na Cejlon – misja brata “Whisky”

W odpowiedzi na prośbę bpa Guyomarda OMI z Cejlonu, w roku 1927 wyjechał na Cejlon pierwszy kleryk – Szczepan Mańka rodem z Chorzowa. Jego listy były publikowane w „Oblacie Niepokalanej” oraz w książce „W płomieniach Cejlonu”. Pracował najpierw na południu, później na północy wyspy. W 1928 r. do pracy na „perłę Indii” wyjechała wielka „karawana” misjonarzy. Było wśród nich dwóch kolejnych kleryków – Andrzej Cierpka i Franciszek Śmigielski oraz
pięciu braci – Wincenty Siejka, Stefan Duda, Stanisław Wyryma, Leonard Zyguła i Stefan Andrzejewski. Bracia Siejka i Duda zaczęli swą działalność misyjną od pracy w zakładzie poprawczym w Maggona. Br. Duda pracował tam przez prawie pięćdziesiąt lat, aż do śmierci w roku 1974. Brata Siejkę w późniejszych latach przeniesiono do seminarium duchownego w Borella. Tam też zmarł w 1965 r.

Przez 60 lat pracował na Cejlonie br. Stanisław Wyryma OMI. Tutaj złożył śluby wieczyste. Po przybyciu na Cejlon, przez pierwszych dwanaście lat pracował wraz z innymi polskimi misjonarzami na północy wyspy w Jaffnie. Przez kolejne piętnaście lat, do roku 1955 pracował w oblackim sanktuarium maryjnym w Madhu (180 km na południe od Jaffny). Potem, przez dziewięć lat, pracował w centrum wyspy, w seminarium narodowym Sri Lanki w Kandy, a od 1964 r. przebywał w szkole w Maggona (50 km na południe od stolicy kraju – Kolombo). Brat Stanisław był ostatnim „białym” misjonarzem naszego Zgromadzenia, który jeszcze pracował na Sri Lance. Zmarł w Maggona, 24 października 1988 r. w przededniu jubileuszu 60-lecia pracy na Cejlonie.

Ojciec Andrzej Cierpka był polskim oblatem-kapłanem o najdłuższym stażu misyjnym. Pochodził z Dębnicy koło Ostrowa. Jeszcze jako kleryk został posłany na misje. Przez cały czas o. Andrzej pracował wśród tamilów. Od samego początku pisał listy-artykuły. Pracował na różnych placówkach misyjnych. Najpierw w Mullaitivu, potem w Arippu i Point Pedro. Następnie 12 lat w Jaffnie, skąd później przeszedł do Pallimunai i w końcu do Thalvupadu. Największą inwestycją budowlaną jego życia było wybudowanie przez niego wioski rybackiej – całego osiedla, które przez wdzięcznych ludzi zostało nazwane „Cierpkapuram” (Osiedle ojca Cierpki). Zmarł w 1982 r. w Thalvupadu. W sumie przez 54 lata pracował na Cejlonie.

Z Wielkopolski na Cejlon – niezwykła historia o. Andrzeja Cierpki OMI

Ojciec Emil Pomykoł OMI spędził ponad trzydzieści lat swego kapłańskiego życia na Cejlonie. Pochodził z Bujakowa koło Rybnika. Na misje wyjechał w roku 1934. Jego pierwszą placówką misyjną było Mullaitivu w nadmorskiej dżungli północnego Cejlonu. Następną placówką było Pallimunai, nad samym brzegiem morza. Kolejną placówką było Pesalai wraz z pięcioma stacjami misyjnymi. Następną obediencję otrzymał do Mannar. Z powodu zdrowia przeniósł się do Illavalai, gdzie pracował wśród prostych rybaków. Stamtąd to powrócił w 1968 r. do Polski po 34 latach pracy misyjnej.

W sumie na Sri Lance pracowało 13 polskich misjonarzy oblatów, pięciu z nich zostało pochowanych na wyspie.

Wojna domowa – misjonarze pojednania

Po II wojnie światowej Sri Lanka uzyskuje niepodległość w 1948 roku, ale do władzy dochodzą partie komunistyczne. W tym czasie oblaci prowadzą trzy znaczące szkoły chrześcijańskie – w Jaffnie (ok. 700 studentów), Kolombo (ponad 1000 uczniów) i Maggona (ok. 300 studentów). Zaczynają zmagać się z represjami.

Oblat-mnich, który założył zgromadzenie kontemplacyjne – pierwsze tego rodzaju w Azji

W 1983 roku wybuchła wojna domowa na tle etnicznym. Podczas działań misjonarze oblaci, którzy pochodzili zarówno ze społeczności syngalskich jak i tamilskich, działali na rzecz pojednania i pokoju. Do dziś prowadzą Oblackie Centrum Pojednania i Pokoju w Jaffnie. W 2009 roku Tamilskie Tygrysy ogłosiły złożenie broni, ale leczenie ran po ponad ćwierć wieku wojny wciąż się dokonuje.

Sri Lanka: Lankijski oblat odznaczony prestiżową nagrodą za pracę na rzecz wolności człowieka

W Niedzielę Wielkanocną 2019 roku islamscy ekstremiści dokonali zamachu bombowego na wiernych w kościele św. Sebastiana w Negombo. W pobliżu świątyni oblaci prowadzą The Mazenod English Institute.

Oblacki jubileusz

Rok 2022 jest czasem świętowania 175-letniej obecności Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej na Sri Lance. Na wyspie funkcjonują dwie prężne oblackie prowincje. Jaffna liczy 115 zakonników, Kolombo – 144. Rok jubileuszowy oficjalnie zostanie otwarty w poniedziałek 14 lutego br.

Hasłem przewodnim obchodów jest wezwanie: „Wspólnie napiszmy kolejną kartę Ewangelii z Mazenodowską kreatywnością i oddaniem”.

(pg/ W. Kluj OMI, „Misjonarze Oblaci Maryi Niepokalanej na misjach w Azji i Oceanii”)