koordynator

W bazylice kodeńskiej odbył się jubileusz 95. lecia Kodeńskiej Orkiestry Dętej działającej przy oblackiej parafii. Jej tradycje jednak sięgają dużo dalej. Już w czasach Jana Fryderyka Sapiehy, w XVIII wieku, istniał zespół muzyczny, który na balkonie kopuły dzisiejszej bazyliki wykonywał pieśni ku czci Matki Bożej. Obecna orkiestra nawiązuje do roku 1927 – powrotu obrazu Matki Bożej Kodeńskiej z wygnania na Jasnej Górze. Tworzą ją głównie kodeńscy parafianie, w tym silna grupa młodzieży. Od wielu lat muzycy towarzyszą procesji obrazu na kalwarię podczas głównego odpustu. Ostatnią cykliczną inicjatywą są koncerty noworoczne.

(pg/zdj. P. Tomys OMI/zdj. gł. Katarzyna Stawicka)

W niedzielę poprzedzającą Święto Podwyższenia Krzyża Świętego miały miejsce główne uroczystości odpustowe na Świętym Krzyżu. Tym razem pogoda uniemożliwiła sprawowanie Eucharystii na ołtarzu polowym przed skrzydłem zachodnim klasztoru, dlatego miała ona miejsce w bazylice. Przewodniczył jej abp. Stanisław Gądecki, zaś oprawę muzyczną zapewnił chór „Lutnia” z Pszczyny.  Uroczystości zgromadziły liczne grono parlamentarzystów, przedstawicieli władz wojewódzkich i samorządowych, służb mundurowych oraz pielgrzymów. Dzisiejsza uroczystość rozpoczyna tydzień odpustowy, kiedy to każdego dnia przy relikwiach Drzewa Krzyża Świętego gromadzić się będą przedstawiciele różnych stanów i profesji.

(kj)

10 września odbyło się na Świętym Krzyżu spotkanie osób życia konsekrowanego. Zgromadziło się ponad 300. przedstawicieli rodzin zakonnych i instytutów życia konsekrowanego, głównie żeńskich. Pielgrzymów powitał rektor świętokrzyskiej bazyliki, o. Krzysztof Czepirski OMI. Słowo powitania skierował również do zebranych ks. Tomasz Rusiecki, wikariusz biskupi ds. życia konsekrowanego diecezji kieleckiej. Osoby życia konsekrowanego wysłuchały trzech referatów. Pierwszy, zatytułowany: „Życie konsekrowane obliczem Kościoła Oblubienicy Chrystusa” przedstawił o. Jan Paweł Strumiłowski Ocist. Drugi o bł. Matce Elżbiecie Róży Czackiej przedstawiła siostra ze Zgromadzenia Franciszkanek Służebnic Krzyża, a ostatnią o dziele Zgromadzenia Sióstr Boromeuszek przedstawiła siostra ze Zgromadzenia Sióstr Boromeuszek Mikołowskich. Po konferencjach została odprawiona Msza św. Przewodniczył jej i homilię wygłosił opat z Jędrzejowa o. Rafał Ścibiorowski Ocist. Po Eucharystii i posiłku, w bazylice odbyła się adoracja Najświętszego Sakramentu, poprowadziły ją Siostry Boromeuszki Trzebnickie. Spotkanie zakończyło się indywidualną adoracją relikwii Drzewa Krzyża Świętego.

(K. Wolnik OMI)

W sobotę 10 września do kodeńskiego sanktuarium pielgrzymowały osoby życia konsekrowanego z diecezji siedleckiej. Mszy świętej w bazylice przewodniczył bp Kazimierz Gurda – ordynariusz siedlecki. Pielgrzymi przeżywający życie radami ewangelicznymi wysłuchali ponadto konferencji o. Marcina Szwarca OMI z kodeńskiej wspólnoty. Po obiedzie w „Jadłodajni u Oblatów” odbyła się modlitwa różańcowa, która zakończyła pielgrzymkę.

(pg/zdj. P. Tomys OMI)

Na Świętym Krzyżu odbyło się specjalne otwarte posiedzenie rady prowincjalnej, podczas którego podsumowano realizację projektu: „Podwyższenie walorów dziedzictwa kulturowego oraz rozbudowa infrastruktury kulturalnej i turystycznej poprzez rewitalizację Zespołu Klasztornego na Świętym Krzyżu wraz z rozbudową Osady Średniowiecznej” oraz zaprezentowano wizualizację nowego gmachu Muzeum Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Na sesję obok rady prowincjalnej przybyli zaproszeni goście, m.in.: Zbigniew Koniusz – Wojewoda Świętokrzyski, Andrzej Bętkowski – Marszałek Województwa Świętokrzyskiego, Krzysztof Lipiec – poseł na Sejm RP, Stefan Bąk z zarządu Powiatu Kieleckiego, prof. Krzysztof Bracha – prezes „Per Crucem”, Anna Bartela – prezes firmy Ana-Bud, Aleksander Kaczmarczyk – prezes firmy Restal-Bud, Małgorzata Podgórska – konserwator zabytków, Anna Łubek – dyrektor Centrum Tradycji i Kultury w Bielinach, Andrzej Gąsior – Burmistrz Miasta i Gminy Nowa Słupia, Sławomir Kopacz – Wójt Gminy Bieliny, Jan Reklewski – Dyrektor Świętokrzyskiego Parku Narodowego, menadżerowie i dyrektorzy poszczególnych prac i etapów, przedstawiciele lokalnych mediów.

Rok czasu po wyjściu z internowania, na Świętym Krzyżu był kardynał Stefan Wyszyński, Prymas Polski. Dziękował tutaj za ocalenie życia, modlił się w intencji Ojczyzny naszej, tłumy wiernych go witały. Dziękował także za relikwie Drzewa Krzyża Świętego, które otrzymał od nas i nosił w swoim pierścieniu. Wypowiedział przy tej okazji bardzo znamienne dla nas i prorocze słowa: „Nadszedł teraz dla Świętego Krzyża czas chwały i odrodzenia” – mówił superior świętokrzyskiej wspólnoty zakonnej, o. Marian Puchała OMI – (…) [oblaci] uratowali ten cenny zabytek i aż do dziś oblaci podnoszą go z ruiny. W 2014 roku została odbudowana wieża na kościele, a teraz kończy się kolejny etap rewitalizacji wnętrz.

Święty Krzyż wczoraj i dziś

Postępy prac rewitalizacyjnych podsumował w swoim wystąpieniu o. Krzysztof Jamrozy OMI, mistrz nowicjatu na Świętym Krzyżu.

Te warunki sprzed dwóch lat dla nas, domowników, były trudne i raz po raz wywoływały frustrację (…) – na szczęście to wszystko już wygląda zupełnie inaczej – konkludował swoje wystąpienie ojciec Jamrozy.

Widok przed rewitalizacją

Po rewitalizacji

Podwyższenie walorów dziedzictwa kulturowego

Anna Łubek z Centrum Tradycji i Kultury w Bielinach przedstawiła postępy prac nad Świętokrzyską Zagrodą Kultury. Budynek w kształcie rozwiniętego akordeonu zawierać będzie ekspozycje dotyczące kultury regionu, poszeregowane zgodnie z porami roku.

W taki sposób będzie zaprezentowana wieś świętokrzyska. Będziemy poznawać różnego rodzaju obrzędy, zwyczaje, wierzenia, jak również będziemy odnosić się do różnych aspektów, do różnych tradycji, do różnych ważnych wydarzeń w życiu człowieka i poznawać je w odniesieniu do pracy w gospodarstwie, do pracy na roli.

Nowy gmach Świętokrzyskiego Parku Narodowego

Dyrektor Jan Reklewski przedstawił koncepcję budowy nowego Centrum Edukacji Przyrodniczej Świętokrzyskiego Parku Narodowego, czyli nowej siedziby parkowego muzeum. Umiejscowione zostanie w Nowej Słupi obok istniejących i powstających instytucji, m.in.: Muzeum Hutnictwa Starożytnego czy Centrum Dziedzictwa Gór Świętokrzyskich. Pojawi się zatem zwarty kompleks edukacyjny dotyczący przyrody, historii i kultury regionu.

Centrum Edukacji Przyrodniczej ma być nowoczesnym i interaktywnym obiektem. Zawierać będzie wystawy stałe i okresowe. Przewidziano także miejsce na konferencje i sympozja. Nie zapomniano również o zaplanowaniu przestrzeni dla edukacji szkolnej. Budynek będzie w pełni przyjazny środowisku. Projekt opracowany przez warszawskie biuro projektowe Kwadratura został ogłoszony „najlepszym projektem ekologicznym” w konkursie organizowanym przez Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego.

Oczywiście to jest miejsce, które ma wprowadzać gości do zwiedzania, gdzie zwiedzający zyska podstawowe informacje, również z zakresu turystyki, ale mamy również wyposażyć go w podstawową wiedzę i w zakres emocji, które chcielibyśmy, aby towarzyszyły zwiedzającym, którzy odwiedzają park. (…) Projekt jest milowym krokiem naprzód względem możliwości ekspozycji, jakie mamy w tym budynku [na Świętym Krzyżu – przyp. redakcji].

Myślimy oczywiście o następnych remontach, czyli o remoncie skrzydła zachodniego, a przede wszystkim szpitalika najpierw, ponieważ już tam pierwsze prace zostały dokonane. (…) Zrobimy generalny remont i w szpitaliku, i w skrzydle zachodnim – mówił po wystąpieniu dyrektora Świętokrzyskiego Parku Narodowego o. Marian Puchała OMI – Tyle oczywiście, ile będzie potrzeba, zanim sobie Park Świętokrzyski nie wybuduje tego pięknego muzeum w Nowej Słupi, tyle tu będą przebywać.

Dyrektor Świętokrzyskiego Parku Narodowego odniósł się również do niedawnego szumu medialnego odnośnie uporządkowania własności działek na Świętym Krzyżu, podkreślając historyczną zależność ochrony przyrody w tym miejscu od istnienia sanktuarium:

Funkcja tego miejsca, która trwa od blisko tysiąca lat, funkcja tego miejsca nie kłóci się z przyrodą łysogórską, bo gdyby tak było, to by już nie było co chronić. Dlatego myślę, że ten konflikt, który był chyba tak jakoś sztucznie podsycany i wyolbrzymiany, tak naprawdę jest niebyły, w mojej percepcji – wskazywał Jan Reklewski – To, że Puszcza Jodłowa się w Łysogórach zachowała, można powiedzieć jest w dużej mierze zasługą własności kościelnej, bo to obszary nieeksploatowane. Wystarczy spojrzeć na mapy – tam, gdzie tej własności nie było, te lasy zostały mocno przetrzebione. Myślę, że ta funkcja, którą tutaj pełni Zgromadzenie oblatów, może naprawdę harmonizować z działalnością parku i nie trzeba tutaj szukać jakichś sztucznych konfliktów.

Wolne głosy

W ramach wolnych głosów przemówili przedstawiciele władz samorządowych, parlamentarnych, a także instytucji związanych z dziedzictwem kulturowym, podkreślając znaczenie świętokrzyskiego klasztoru dla regionu i tożsamości narodowej.

Panel prezentacji podsumował o. Paweł Zając OMI – Prowincjał Polskiej Prowincji. Podziękował wszystkim zgromadzonym i zaangażowanym w troskę o funkcjonowanie klasztoru i sanktuarium. Szczególne słowa skierował do wspólnoty świętokrzyskiej i oblatów, którzy od 1936 roku poświęcili temu miejscu swoje zaangażowanie oraz całej Polskiej Prowincji.

Zwrócił jednocześnie uwagę na wieloletnie starania oblatów o reintegrację zabudowań klasztornych na Świętym Krzyżu, żywiąc nadzieję, że wreszcie dojdzie ona do skutku:

Na zakończenie spotkania zaproszeni goście mogli na własne oczy zobaczyć, jak zmienia się świętokrzyskie opactwo. Zaprezentowano również iluminację Bazyliki Świętokrzyskiej.

(pg/zdj. postępu prac remontowych – K. Jamrozy OMI)